1940

Такі прысуд: садам пустым рыдаць,
Вятрам спраўляць шалёнае ігрышча...
Ні зор, ні месяца. Адна глухая даль
На нечую пагібель дзіка свішча.

Цяпер сябры заснулі без трывог,
А я стаю самотны над вярбою,
Да поўначы хаджу паміж дарог,
Гляджу на захад з болем і журбою.

I хоць заходніх дальніх гарадоў
Не бачыў я і, пэўна, не пабачу,
Мне проста цяжка знаць пра гора ўдоў
I чуць, як дзеці ў гарадах тых плачуць.

Мне проста страшна думаць, што зямля
З грудзей сваіх страсае камяніцы;
I нечая бяздомная сям'я
Не ведае, ад смерці чым прыкрыцца.

Вы чуеце, як чорныя палі
Разгневаная хмара глуха хлешча?
Агню вайны дажджамі не заліць,
Хоць свет аб тым маланкай апавешчан.

Вятрам — сляды зарніцаў замятаць,
А мне — блукаць па золкай непагодзе.
Мне трэба ўсё і чуць, і памятаць,

Іхні дом змайстраваны лоўка
Каля мутных спакойных рэк.
Гэблем вылізаныя шалёўкі
Прыкаваны цвікамі навек.

Тут закон — у закут свой цягні ўсё.
Абмяльчэлае племя хапуг!
Душны свет іх даўно загніўся,
Атлусцеў, да брывей запух.

Дні напластваюцца, як копаць,
Без вялікіх трывог і падзей.
Спяць, ядуць, і капейкі копяць,
I зайздросцяць шчасцю людзей.

О, яны цябе стрэнуць ветліва.
Ты для іх дарагі, ледзь не бог,
Ды з пагардаю непрыкметнай
З галавы агледзяць да ног.

Да касцюма твайго прыцэняцца:
Глупства! Танны зусім тавар.
Распытаюць, ці ёсць хто ў цэнтры,
I гарэбліна скрывяць твар.

I пакуль языкам стане мулка,
Яны сліняць твой выгляд і рост.
А пасля на крывых завулках
Абмінаюць за дзесяць вёрст.

Яны проста не глянуць у вочы,
Ўсе прыкметы і іх «не к дабру»...

Закончан сход. Яшчэ трывожыць слых
Апошняга прамоўцы гучны выраз,
А перад намі сад вячэрні вырас,
Дзе зоркі сыплюцца з каштанаў маладых.

Узбуджаны гарачынёю спрэчак,
Я да лагоднай цішыні ледзь звык,
А ты сказала мне: «Глядзі, як маладзік
Нырнуў у лісце роснае парэчак».

Я глянуў і уражаны замоўк, —
Нікчэмнасць дробязей мне зразумелай стала.
Зямля тамілася, а ноч над ёй спявала.
Я слухаў музыку — наслухацца не мог.

I ўпершыню адчуў я хваляванне,
Калі сустрэў дапытлівы твой погляд.
Ад смагі раптам вусны перасохлі...
А вішні трызнілі ў таемным даспяванні.

Бразгату трамвайнага не чую.
Адпачынак. Скончан доўгі шлях.
У гумне на сене заначую,
Цэлы месяц буду у гасцях.

Маці з шафы дастае настольнік
Самы лепшы, сэрцу дарагі.
Пад гарой аладак гнецца столік,
І смятаны — аж па берагі.

Я ніколі так не еў са смакам,
А матуля крыўдзіцца: «Зусім
Ты маіх аладак не ясі».
I гатова, любая, заплакаць.

Хлебны квас каштую з поўнай дзежкі
I у лес іду знаёмай сцежкай.
На мяне глядзіць хваёвы край
З хітраю усмешкай: «Пазнавай!»

Як жа не пазнаць!
Слядоў маленства
Дождж не змыў,
Вятры не замялі.
Мы не раз у гэтым самым лесе
Набіралі набіркі малін.

Як даўней, звініць на клёнах лісце
I дзятлы малоцяць, як калісьці.
Толькі ельнік, што намок ад рос,
Я за восем летаў перарос.

Сабяру сюды сягоння хлопцаў