


Як страшная зь нябёс пагрозных кара...
Як звоны срэбных крылаў у агні...
Як быццам сотні, тысячы Ікараў
З пачатку дзён... З зэніту... Аб граніт.
Якая веліч, сіла і... журбота!
Як добра, ўзьняўшы дымны, зорны сьмерч,
Ў імгненьне найвышэйшага узьлёту
У лікаваньні раптам стрэнуць сьмерць.
Пімену Панчанку, У. Караткевіч
Сцякае дождж з далоняў светлых лесу...
Сцякае дождж з далоняў светлых лесу,
Пажоўклы мох бясшумна п’е ваду.
Мне сёння ты патрэбна да зарэзу,
Дай толькі знак —
I ўмомант я прыйду.
Вучуся век з людзьмі сумленна ладзіць...
Сячэ душу мне бліскавіц агонь,
I без папрокаў хочацца пагладзіць
Цяпер тваю шурпатую далонь.
У дні бяды і ў ранак Перамогі,
У дні, калі ты харашэў і рос,
Усе твае падзеі і трывогі
Я ў сэрцы нёс.
Я да цябе з усіх дарог вярнуся:
Вярнуся ў партызанскую радню.
Ты мне прабач, калі я зажуруся
Ля Вечнага агню.
Спакойнае дзяцей сваіх дыханне,
Шумі над іх калыскамі ліствой.
Маё ты ранне і маё каханне
I вечар сіні мой.
Мой родны Мінск,
Пад небам жураўліным
Жыві, квітней пад зоркай залатой.
Ты для мяне на ўсёй зямлі — адзіны,
Цябе люблю я ўсёй душой.
Там, дзе ўмоўная конская сіла...
Там, дзе ўмоўная конская сіла,
Умоўная шклянка віна
I ўмоўнае паліва,
Хоць бухгалтарам гэта міла
I не лічбаў у тым віна, —
Там паэзіі ані каліва.
Чорныя марскія ночы,
Маякі далёкіх зораў...
Ты згубіла сёння вочы
У праклятым гэтым моры.
I стаіш цяпер сляпая,
I зусім, зусім не бачыш,
Як на сэрцы закіпаюць
Ад пакуты хвалі плачу.
Я гатоў плячо падкласці
Пад руку тваю, нябога,
Для мяне было б за шчасце
Весці гэткага сляпога.
З бессардэчнасцю дзявочай
Ты маўчыш, і нешта тоіш,
I, напэўна, доўга хочаш
Жыць з такою слепатою.
Аб вясёлым цёплым доме,
Аб вясновых кветках першых,
Аб суседзях невядомых
Напісаць хачу я вершы.
Як напоўняцца кватэры
Маладымі галасамі,
Светлым сонцам, змрокам шэрым,
Пахам смажанага сала.
Дом з радзінамі, з каханнем,
З добрым смехам, з дробнай сваркай,
З невялікімі грахамі
Камунальнай гаспадаркі.
Дом, дзе ўбачыў я праз вокны
Не маленькі цесны дворык,
А прастор зямны шырокі,
Па якім сумуюць зоры.
Абагачальныя фабрыкі
Патрэбны не толькі рудзе.
Абагачальныя фарбы
Патрэбны мастацкай нудзе.
I новай кінакарціне
З сюжэтам занадта паношаным,
I худасочнай вітрыне,
I кнізе самай найноўшай.
Выкладчыкам і дакладчыкам
Трэ выбіваць не раз
З тэзісаў раскудлачаных
Пустую пароду фраз.
Самі сябе падправім,
Каб кожны быў свецел і дуж.
Тады заваюем права
На ўзбагачэнне душ.
Бывала: вяртаешся з лесу ў маленстве...
Бывала: вяртаешся з лесу ў маленстве,
А сонца зайшло, і туман па нізінах.
I раптам здаецца, што сцішаны лес той
Суровым паглядам глядзіць табе ў спіну.
I страх азірнуцца, але азірнуся,
Затоена ўсё, ды нікога не бачу.
Дадому спалоханы трошкі вярнуўся,
Але не прызнаюся і не заплачу...
Цяпер за сталом у бяссонныя ночы
Мяне ахінае часамі трывога.
I спіну свідруюць суровыя вочы,
А як азірнуся — нікога, нікога.
Бойні свету у крыві і сале,
На садах зямлі — атрутны пыл.
Колькі раз гісторыю пісалі,
Кожны набіваў на свой капыл.
А яна жыла, і бунтавала,
I сама тварылася сабой,
Нараджала, раны бінтавала,
Памятала ўсё пра кожны бой...
Кожны дзень, не ведаючы зморы,
Пра вайну расказвалі дзяды;
Везлі ўнукаў у Хатынь да гора,
Чорныя паказвалі сляды.
Дзеці за падручнікі заселі,
Дыхалі віхурамі атак.
I чаму — яны не разумелі —
Сумна ў гэтых кнігах і не так.
Зямля мая то мяккая, то мулкая...
Зямля мая то мяккая, то мулкая,
Ад навальніц прасторная і гулкая —
Такая непаўторная заўсёды.
Ад спёкі разамлелая, спакойная,
Бярозавая, бэзавая, хвойная —
Яна найпрыгажэйшая заўсёды.
У кожнага свае лясы, і ластаўкі,
I песні, і жаночы голас з ласкаю —
Яны мне найраднейшыя заўсёды.
І зоркі нашы, і сцягі гарачыя
Вялікай перамогаю адзначаны —
Адданы ім я ўсюды і заўсёды.
Прыязджаюць людзі у горад,
Пасівелыя людзі.
Ходзяць,
Прыпыняюцца, уздыхаюць
I з трывогаю нешта шукаюць,
Але не знаходзяць
Аніводнай прыкметы знаёмай:
Ні вежы, ні дрэва,
Ні плошчы, ні дома...
I толькі ноччу, цёмнай і горкай,
Паглядзяць на высокія зоркі —
I пазнаюць.
I зразумеюць,
Што гэта іх родны горад,
Незнаёмы
Пасля перажытага гора,
З мільёнам новых прыкмет
Для іншых.