Вітаем Вас на сайце беларускага паэта Пімена Панчанкі
Як страшная зь нябёс пагрозных кара...
Як звоны срэбных крылаў у агні...
Як быццам сотні, тысячы Ікараў
З пачатку дзён... З зэніту... Аб граніт.
Якая веліч, сіла і... журбота!
Як добра, ўзьняўшы дымны, зорны сьмерч,
Ў імгненьне найвышэйшага узьлёту
У лікаваньні раптам стрэнуць сьмерць.
Пімену Панчанку, У. Караткевіч
Вершы Пімена Панчанкі
Агрызаецца, ды звужаецца
Свет прыгнёту,
Пятлі
I свінца.
Рэвалюцыя прадаўжаецца,
Рэвалюцыя прадаўжаецца,
Ёй не будзе ніколі канца.
I за бітвамі навальнічнымі
Чалавецтва
Ізноўку ў баю:
Навуковая і тэхнічная
Скаланула планету маю.
Толькі звычкі былога
Панурыя
Аплялі нас і выюць:
Не руш!
Пачалася ўжо,
Хоць і не бураю,
Рэвалюцыя сэрцаў і душ.
Зямля мая то мяккая, то мулкая...
Зямля мая то мяккая, то мулкая,
Ад навальніц прасторная і гулкая —
Такая непаўторная заўсёды.
Ад спёкі разамлелая, спакойная,
Бярозавая, бэзавая, хвойная —
Яна найпрыгажэйшая заўсёды.
У кожнага свае лясы, і ластаўкі,
I песні, і жаночы голас з ласкаю —
Яны мне найраднейшыя заўсёды.
І зоркі нашы, і сцягі гарачыя
Вялікай перамогаю адзначаны —
Адданы ім я ўсюды і заўсёды.
Прыязджаюць людзі у горад,
Пасівелыя людзі.
Ходзяць,
Прыпыняюцца, уздыхаюць
I з трывогаю нешта шукаюць,
Але не знаходзяць
Аніводнай прыкметы знаёмай:
Ні вежы, ні дрэва,
Ні плошчы, ні дома...
I толькі ноччу, цёмнай і горкай,
Паглядзяць на высокія зоркі —
I пазнаюць.
I зразумеюць,
Што гэта іх родны горад,
Незнаёмы
Пасля перажытага гора,
З мільёнам новых прыкмет
Для іншых.
На выгарах цёмных ваенных,
На сонечных лядах
Б’е грэчка малочнаю пенай
У ельнік кашлаты.
Зямлі нашай белы настольнік,
Пчаліны заказнік.
I светлае поле настолькі,
Што й ноччу не гасне.
Яно адцвіце — і на свеце
Крыху пацямнее.
А потым снягі ўжо засвецяць,
Успыхнуць завеі...
Ды часам мядовым настоем
Вяртаецца лета,
I белы кужэльны настольнік,
Як грэчкі палетак.
Вы мне нічым не абавязаны,
Жадаю гучнай вам вядомасці.
Але было ўсё ж нешта сказана:
Яно у вашай падсвядомасці.
Я вас не няньчыў і не песціў,
Ды нечы шлях крыху прадбачыў.
А лепшыя складзеце песні —
Не пазайздрошчу, не заплачу.
I на кручок пралаз не клюньце,
Бо прададуць (спярша паліжуць).
I на мае парады плюньце,
А болей кніжак, добрых кніжак.
Над белаю пустыняю аблок
Так ярка і самотна сонца свеціць.
Пад белаю пустыняю аблок
Гуляюць дзеці на маёй планеце.
На гэтай рэактыўнай вышыні
Не адчуваем руху, хоць нясе нас.
Спакойна, нібы едзеш на кані,
Як некалі на возе з мяккім сенам.
А там, дзе вецер воблакі змяце,
Я ў сінія акенцы пазіраю,
Гляджу, як самалёта лёгкі цень
Імкліва жыта на зямлі зжынае.
Даверлівая прастадушнасць,
Знікай — табе кажу цяпер.
Я вызваляюся ад дружбы
I ад падманлівых папер.
Былы мой друг зрабіўся жмотам,
Прыварак чэрпае густы.
Ірву яго старыя фота,
Палю няшчырыя лісты.
Не гіне род майстроў нажывы...
А я малюся аб адным:
Не дай мне, божа, стаць ілжывым,
Зайздросным, злосным і старым.
Дзе начуе жаўранак,
Скажыце,
Ці на лёгкім воблаку,
Ці ў жыце?
Запытаўся некага
Я ўранні...
Гэта пачалося ўжо
Вяртанне.
Праз жыццё,
Удачы і няўдачы,
Да палёў,
Духмяных і гарачых.
Праз вайны
Задымленыя росы
Да гадоў,
Даверлівых і босых.
Не засумаваў,
Не зажурыўся —
У дзіцячы пах травы
Зарыўся.
Дзе начуе жаўранак,
Скажыце,
Ці на лёгкім воблаку,
Ці ў жыце?
Запытаўся,
Ды ніхто не чуе...
Пэўна, ў сэрцы
Жаўранак начуе.
На дзесяць працэнтаў болей,
Чым у мінулым годзе,
Збожжа сабрана ў полі,
Морквы на агародзе.
На дзесяць працэнтаў болей
Здабыта вугалю, нафты,
Пабольшала вучняў у школе,
Прыбавілася касманаўтаў.
На дзесяць працэнтаў болей
Прачытана Буніна, Бёля.
На дзесяць... забіта шайбаў.
На дзесяць... смачнейшы чай быў.
На дзесяць працэнтаў болей
З братамі з’едзена солі...
На дзесяць працэнтаў болей
Надзеі, трывогі і болю.
Тры тысячы гадоў зарніцы падалі
У возера, на мяккі чорны іл.
I лотаць адцвітала, і без сіл
Тапілася, каб стаць для рыб прынадаю.
Праходзіў час. Палеглі ў багну гразкую
Стагоддзяў парыжэлыя пласты.
На купінах туман асеў густы,
I возера дзяды зрабілі казкаю.
Пачула моладзь — і ўзяла рыдлёўкі,
Каб адшукаць зарніцы ў іле глёўкім
I ажывіць дыханне траў і рыб.
Тры месяцы капалі дол напорна —
I расцвілі агні над торфам чорным,
I паплылі па дроце да сяліб.