Сонца і крыж

 
Жыў доктар у нашай мясціне.
         Няма ўжо такіх дактароў:
Паставіць ён банькі ці п'яўкі —
         I заўтра ты жыў і здароў.
Дарадчык, суддзя, павітуха,
         Мужыцкі сівы кастапраў,
Ён ведаў душу кожнай хаты,
         Сакрэты ўсіх кветак і траў.
Не быў прагавіты на срэбра
         I жыў беднавата, дзівак.
Дзе іншы урваў бы чырвонец,
         Ён браў сарамліва пятак.
Бурчаў ён на гразь, забабоны,
         Ды вельмі тут не пакрычыш:
Няўроды, пажары... А сохі
         Ламаюцца аб карчы.
На п'яніц вясковых сварыўся,
         З галечай людской не мірыўся,
А там пастарэў, занядужаў,
         Ад працы бяссоннай змарыўся.
Пастукала смерць да старога...
         А доктар, раней чым сканаць,
Паспеў запаветнае слова
         Мужчынам старэйшым сказаць:
«Ля вёскі мяне пахавайце,
         На горцы, дзе белы бярэзнік;
Пастаўце мне крыж на магіле
         Высокі-высокі, жалезны...»
Памёр без пакут ён, і людзі
         Маўкліва схіліліся ў горы.
Прыйшла на хаўтуры ўся воласць,
         I плакалі бабы уголас:
«Бывай, наш вялікі заступнік,
         Ты быў справядлівы і чэсны...»
Сяло на магіле яго
         Паставіла крыж высачэзны.
I дзіва! З вясны той журботнай
         Пажары у вёсцы звяліся,
Хоць грукаў пярун і маланкі 
         Ляцелі з падвоблачнай высі.
Пра цуд разышліся легенды,
         I мала хто знаў у народзе,
Што крыж навальнічныя беды
         Ад стрэх саламяных адводзіў;
Што мёртвае сэрца
         Людзей, як жывое, любіла,
Агонь на сябе выклікала,
         Маланкі ў магілу лавіла.